انقلاب انرژی در خاورمیانه: عربستان و امارات با سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری، “کریدور بزرگ خورشیدی” را کلید زدند

آگوست ۲۰۲۵، دبی، امارات متحده عربی – در حرکتی که تحلیلگران آن را “پایان رسمی دوران نفت” در استراتژی‌های کلان اقتصادی خاورمیانه می‌نامند، عربستان سعودی و امارات متحده عربی امروز از تشکیل یک اتحاد استراتژیک و تأسیس یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک ۱۰۰ میلیارد دلاری برای ساخت “کریدور بزرگ خورشیدی خلیج فارس” خبر دادند. این خبر که در گزارش ویژه آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر (IRENA) بازتاب یافته، نشان‌دهنده یک چرخش پارادایم تاریخی برای غول‌های انرژی جهان است.

(بخش اول: جزئیات اتحاد سبز خلیج فارس)

بر اساس بیانیه مشترک منتشر شده از سوی صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان (PIF) و شرکت انرژی آینده ابوظبی (Masdar)، این صندوق ۱۰۰ میلیارد دلاری طی ۵ سال آینده پروژه‌های زیر را تأمین مالی خواهد کرد:

  1. ساخت کریدور انرژی پاک: ایجاد یک شبکه به هم پیوسته از نیروگاه‌های خورشیدی غول‌پیکر (Solar Giga-Farms) که از شهر آینده‌نگرانه NEOM در عربستان آغاز و تا مراکز صنعتی دبی و ابوظبی در امارات امتداد می‌یابد.
  2. تولید هیدروژن سبز: تخصیص بخشی از انرژی تولیدی برای تأسیس بزرگترین هاب تولید و صادرات هیدروژن سبز در جهان.
  3. توسعه زیرساخت شبکه: مدرن‌سازی و هوشمندسازی شبکه‌های برق برای مدیریت انرژی تولیدی و امکان صادرات آن به اروپا و آفریقا.

گزارش IRENA این طرح را “بلندپروازانه‌ترین پروژه انرژی تجدیدپذیر در تاریخ” توصیف کرده و پیش‌بینی می‌کند که این کریدور به تنهایی قادر به تأمین برق بیش از ۱۵ میلیون خانوار خواهد بود.

(بخش دوم: اهداف فراتر از انرژی؛ یک چشم‌انداز جدید برای خاورمیانه)

این سرمایه‌گذاری عظیم تنها با هدف تولید برق پاک صورت نمی‌گیرد. اهداف اصلی این دو کشور عبارتند از:

  • رهبری جهانی: تبدیل شدن از رهبران بازار نفت به رهبران بلامنازع تکنولوژی و صادرات انرژی پاک.
  • تنوع اقتصادی: رها شدن کامل از وابستگی به درآمدهای نفتی و ایجاد ده‌ها هزار شغل تخصصی در حوزه تکنولوژی‌های سبز.
  • امنیت پایدار: تأمین انرژی مورد نیاز برای پروژه‌های عظیم شهرسازی و شیرین‌سازی آب بدون اتکا به سوخت‌های فسیلی.

(بخش سوم: زنگ خطر یا فرصت برای ایران؟)

در حالی که همسایگان جنوبی ایران با سرعتی باورنکردنی در حال بازتعریف آینده اقتصادی خود بر پایه خورشید هستند، این سوال برای ایران بیش از هر زمان دیگری مطرح می‌شود: جایگاه ما در این انقلاب انرژی کجاست؟

این تحول عظیم یک پیام روشن دارد: کشورهایی که امروز بر روی پتانسیل خورشیدی خود سرمایه‌گذاری نکنند، در دهه آینده از معادلات اقتصادی و تکنولوژیک منطقه حذف خواهند شد. ایران با داشتن یکی از بهترین پتانسیل‌های تابش خورشید در جهان، در یک نقطه عطف حیاتی قرار دارد.

جهان منتظر کسی نمی‌ماند. انقلاب انرژی خورشیدی در همسایگی ما آغاز شده و این یک رقابت جدی برای آینده است. کسب‌وکارها، صنایع و سرمایه‌گذاران ایرانی می‌توانند با بهره‌گیری از این تکنولوژی، نه تنها هزینه‌های انرژی خود را به شدت کاهش دهند (به‌ویژه در صنایعی مانند ماینینگ و کشاورزی)، بلکه خود را برای رقابت در اقتصاد فردای منطقه آماده کنند.

شرکت سولار پایدار دماوند با درک عمیق از این تحولات جهانی و با تخصص در پیاده‌سازی پروژه‌های خورشیدی مقیاس‌پذیر، آماده است تا راهنمای شما در این مسیر باشد. برای اینکه از قطار پرسرعت آینده انرژی جا نمانید، همین امروز با کارشناسان ما تماس بگیرید و طرح اختصاصی خود را دریافت کنید.

منبع: (IRENA – Middle East Renewable Energy Outlook 2025 – Special Report)

گزارش IEA: رشد انفجاری انرژی خورشیدی جهان را شگفت‌زده کرد | آینده انرژی‌های تجدیدپذیر تا ۲۰۲۸

جهان در آستانه یک نقطه عطف تاریخی در حوزه انرژی قرار گرفته است. آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در جدیدترین گزارش خود با عنوان “Renewables 2023”، از یک جهش بی‌سابقه و ۵۰ درصدی در افزایش ظرفیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۲۰۲۳ خبر داد. این رشد که سریع‌ترین نرخ در دو دهه گذشته بوده، جهان را به مسیری امیدوارکننده برای دستیابی به اهداف اقلیمی جهانی هدایت می‌کند و در مرکز این انقلاب، انرژی خورشیدی با قدرت تمام می‌درخشد.

(بخش اول: آمارهای شگفت‌انگیز سال ۲۰۲۳)

بر اساس این گزارش، در سال ۲۰۲۳ مجموعاً ۵۱۰ گیگاوات به ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر در سراسر جهان افزوده شده است. این دستاورد بزرگ، عمدتاً به دلایل زیر محقق شده است:

  • پیشتازی مطلق انرژی خورشیدی: سه چهارم (۷۵٪) از کل ظرفیت اضافه شده در سال ۲۰۲۳، متعلق به نیروگاه‌های فتوولتائیک (PV) یا همان انرژی خورشیدی بوده است.
  • چین، موتور محرک اصلی: کشور چین به تنهایی به اندازه کل جهان در سال ۲۰۲۲، ظرفیت انرژی خورشیدی راه‌اندازی کرده است. همچنین ظرفیت انرژی بادی در این کشور نیز با رشد ۶۶ درصدی همراه بوده است.
  • رشد در اروپا، آمریکا و برزیل: این مناطق نیز به رکوردهای جدیدی در افزایش ظرفیت دست یافته‌اند که نشان‌دهنده یک حرکت هماهنگ جهانی است.

(بخش دوم: پیش‌بینی آینده – مسیر روشن تا سال ۲۰۲۸)

گزارش IEA تنها به گذشته نگاه نمی‌کند، بلکه آینده‌ای بسیار روشن‌تر را نیز ترسیم می‌کند:

  • رشد ۲.۵ برابری: تحت سیاست‌های فعلی، پیش‌بینی می‌شود ظرفیت جهانی انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال ۲۰۲۸ به ۷,۳۰۰ گیگاوات برسد. این بدان معناست که در ۵ سال آینده، به اندازه کل ۱۰۰ سال گذشته ظرفیت انرژی پاک به شبکه جهانی اضافه خواهد شد.
  • نقطه عطف تاریخی در ۲۰۲۵: انتظار می‌رود در اوایل سال ۲۰۲۵، انرژی‌های تجدیدپذیر با پیشی گرفتن از زغال‌سنگ، به بزرگترین منبع تولید برق در جهان تبدیل شوند.
  • هیدروژن سبز و سوخت‌های زیستی: این گزارش همچنین تاکید می‌کند که تا سال ۲۰۲۸، سوخت‌های زیستی و هیدروژن سبز تولید شده از منابع تجدیدپذیر، می‌توانند جایگزین حدود ۱۰ درصد از سوخت‌های فسیلی در بخش حمل‌ونقل شوند.

(بخش سوم: چالش‌ها و راهکارها)

با وجود این چشم‌انداز مثبت، فاتح بیرول، مدیر اجرایی IEA، هشدار می‌دهد که چالش‌هایی نیز وجود دارد. او تاکید می‌کند که “شرایط اقتصاد کلان، موانع اداری و زیرساخت‌های ناکافی شبکه برق” بزرگترین موانع برای دستیابی به اهداف بلندپروازانه‌تر (یعنی سه برابر کردن ظرفیت تا سال ۲۰۳۰) هستند. دولت‌ها باید برای رفع این موانع و تسریع روند سرمایه‌گذاری اقدام کنند.

(نتیجه‌گیری و اهمیت برای ایران)

این گزارش یک پیام واضح برای سرمایه‌گذاران، کارآفرینان و سیاست‌گذاران در ایران دارد: انرژی خورشیدی دیگر یک انتخاب حاشیه‌ای نیست، بلکه مقرون‌به‌صرفه‌ترین و سریع‌ترین راه برای تأمین انرژی پایدار و ایجاد ثروت است. با توجه به پتانسیل بالای تابش خورشید در ایران، حرکت همگام با این موج جهانی نه تنها یک ضرورت زیست‌محیطی، بلکه یک فرصت بی‌نظیر اقتصادی برای کاهش هزینه‌ها (مانند برق فارم‌های ماینینگ) و ایجاد درآمدهای جدید است.

آیا شما هم می‌خواهید بخشی از این انقلاب جهانی انرژی باشید؟ شرکت سولار پایدار دماوند با تکیه بر دانش فنی روز و تجربه در اجرای پروژه‌های خورشیدی، آماده است تا به شما در طراحی و اجرای سیستم‌های بهینه برای مصارف صنعتی، کشاورزی و استخراج ارز دیجیتال کمک کند. برای دریافت مشاوره تخصصی و پیوستن به آینده انرژی، همین امروز با ما تماس بگیرید.

منبع: IEA – Renewables 2023 – Analysis and forecast to 2028